Novosti

Učenici naše škole su sklopu projekta Mirovnog obrazovanja posjetili Atik džamiju i Franjevački samostan u Fojnici. Predavači u ime vjerskih zajednica Ahmed ef. Vuković i fra Mirko Majdandžić su učenicima govorili općenito o predmetnoj vjerskoj zajednici u BiH i suživotu s drugima, osnovni podaci o predmetnoj religiji i osnovne informacije o graditeljstvu i umjetnosti u predmetnoj bogomolji.

Brojne legende vežu se za historiju fojničke Atik džamije. Predanje govori da se ova džamija zove i Djevojačka džamija. Tri sestre, veoma bogate i lijepe, skupljale su godinama svoje ruho za udaju. Vrijeme je prolazilo, i one se nisu udale. Tada su svoje bogatstvo poklonile za gradnju ovog objekta. Zanimljiva je i legenda o dolasku austrougarske vojske u Fojnicu. Tada su, prema predanju, zabilježena velika stradanja domaćeg stanovništa, a jedan stari Fojničanin, u zidove Atik džamije sakrio je Kur'an koji je pronađen tokom kasnije restauracije objekta. Enterijer džamije danas krasi i top, nekada korišten za označavanje vremena molitve i iftara, a danas izložen kao eksponat.

Sadašnji izgled franjevačkog samostana u Fojnici datira iz 19. vijeka, a od svog nastanka pa do danas, rušen je i obnavljan nekoliko puta. Ratovi, ali i godine učinili su svoje, pa je tako zbog dotrajalosti zgrade, 2000-te godine morao biti srušen stari dio samostana gdje su se nalazili muzej i biblioteka. Nakon rušenja, uslijedila je obnova koja je trajala punih četrnaest godina uz financijku podršku Vlade FBiH, Turske i Vlade Republike Hrvatske. Uprkos brojnim nedaćama koje su kroz istoriju zadesile ovaj samostan, danas se u njegovom muzeju pažljivo čuvaju eksponati koje su kroz vijekove prikupljali fratri uz pomoć lokalnog stanovništva, kao i izuzetno vrijedni dokumenti i knjige.

Jedan od najvažnijih dokumenata koji se čuva u samostanskom muzeju je Ahdnama iz 1463. godine kojim je sultan Mehmed II El-Fatih na molbu fra Anđela Zvizdovića, dozvolio franjevcima slobodno kretanje po Bosni i djelovanje među narodom. Nakon pismenog odobrenja da franjevci ostanu u Bosni, dogovoren je susret sultana i fra Anđela, a kao znak poštovanja i prijateljstva sultan je ogrnuo fra Anđela svilenim plaštom koji se i danas čuva u Muzeju. Pored svilenog plašta , među posebno vrijedne predmete ubrajaju se i crkveno posuđe, amfore, predmeti koje su izrađivali fojnički zlatari i datiraju iz 15. i 16. vijeka, nakit iz osmanskog perioda, različito srednjovjekovno oružje, te crkvena zvona iz otomanskog perioda.

Da je samostan u Fojnici istinski čuvar kulturno-povijesnog blaga BiH, pored svega navedenog, svjedoči i činjenica da u svom posjedu ima izuzetno bogatu biblioteku, u kojoj se pažljivo čuva više od 50 000 knjiga, među kojima je 13 inkunabula. Većina naslova nastala je u periodu od 1850. godine do danas, ali tu su i naslovi nastali do 1850. godine.