Novosti

PISA (Programme for International Student Assessment) predstavlja Program međunarodnog istraživanja znanja i vještina učenika, koji se provodi pod pokroviteljstvom Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD).

PISA studije procjenjuju petnaestogodišnje učenike, jer u većini OECD zemalja ova starosna granica ujedno predstavlja i granicu obaveznog obrazovanja. Budući da se PISA istraživanje zasniva na starosnoj dobi učenika, uobičajeno je da u PISA istraživanju učestvuju učenici prvog razreda srednje škole. U ciklusu PISA 2018 procjenjivat će se učenici rođeni 2002. godine.

PISA 2018 je sedma PISA studija koja se provodi od 2000. godine. Uzorak ovog istraživanja uključuje 82 zemlje učesnice, a od toga su 72 zemlje iz prošlih ciklusa, a 10 je novih država. Ove godine među novim učesnicima našla se i Bosna i Hercegovina.

Voditelj cjelokupnog procesa PISA istraživanja u Bosni i Hercegovini je Agencija za predškolsko, osnovno i srednje obrazovanje Bosne i Hercegovine, koja ima ulogu državnog PISA centra. Istraživanje se provodi u saradnji sa svim obrazovnim vlastima u Bosni i Hercegovini i s uzorkovanim srednjim školama.

U periodu od aprila do maja 2017. godine provedeno je probno PISA 2018 istraživanje u našoj zemlji u 80 srednjih škola i obuhvatilo je oko 4.000 učenika prvih razreda srednjih škola rođenih 2001. godine. Probno PISA testiranje je obavljeno da bi se ispitale sve utvrđene PISA procedure koje podliježu PISA standardima, ali se ne koristi za analizu učeničkih postignuća. Glavno PISA 2018 israživanje provest će se u periodu od aprila do maja 2018. godine.

SMŠ „Zijah Dizdarević“ je jedna od 236 škola u Bosni i Hercegovini koje čine uzorak istraživanja PISA 2018. Tim povodom, profesor Munir Softić je u utorak, 06. marta, u prostorija MSTŠ Travnik, prisustvovao seminaru za školske saradnike u procesu PISA istraživanja. Seminar je organizovan u cilju informisanja školskih saradnika o PISA 2018 istraživanju i pripremanju saradnika za uspješno provođenje istraživanja u matičnim školama.

PISA procenjuje čitalačku pismenost, matematičku pismenost, te pismenost prirodnih nauka. PISA zadaci se ne baziraju na nastavne planove i programe nego na usvojena funkcionalna znanja, vještine, opšte i kroskurikularne kompetencije. U svakom ciklusu PISA istraživanja, akcenat se stavlja na procjenjivanje jedne od ovih oblasti. Čitalačka pismenost će biti glavna domena 2018. godine.

Osim o znanju i vještinama učenika, PISA prikuplja podatke i o individualnim, školskim i sistemskim faktorima koji doprinose postignuću učenika, odnosno pruža indikatore i objašnjava odnose između učeničkih postignuća i demografskih, socijalnih, ekonomskih i obrazovnih varijabli. Uz to, prikupljajući podatke u redovnim trogodišnjim ciklusima, PISA pruža indikatore trenda, te na taj način omogućuje zemljama učesnicama praćenje napretka u postizanju ključnih obrazovnih ciljeva, te učinka obrazovnih reformi.

Kvalitetan obrazovni sistem danas je jedan od najvažnijih faktora uspješnih ekonomija, a PISA se pokazala dobrim prediktorom privrednog rasta i ekonomskog razvoja neke zemlje. Podaci dobiveni PISA-inim istraživanjima pokazuju koliko dobro obrazovni sistem pojedine zemlje uspijeva osigurati svojim učenicima stjecanje ključnih kompetencija i stvoriti preduvjete za cjeloživotno učenje. Uz to, PISA-ini rezultati omogućuju identificiranje uspješnih obrazovnih politika i praksi zemalja učesnica koje postižu dobre rezultate ili pokazuju značajan napredak u PISA-i tokom vremena, što zatim zemljama pomaže u primjeni sličnih modela i praksi kako bi unaprijedile svoj obrazovni sistem.

PISA rezultati ne utiču na ocjenjivanje niti učenika niti nastavnika. Oni ukazuju na unapređenje obrazovnih sistema i obrazovnih politika u državama koje učestvuju u istraživanju. Rezultati učenika i škola se ne izvlače niti procjenjuju pojedinačno, već se prikazuju kao cjelokupna postignuća učenika određene zemlje. Podaci o uspješnosti učenika na ovim testovima omogućit će da se utvrdi kvalitet, pravednost i efikasnost obrazovnih sistema, a oni koji se bave obrazovnom politikom mogu da ih iskoriste za bolje planiranje nastavnih programa, unapređivanje udžbenika, usavršavanja i obuku nastavnika.